Ο ναός του Αγίου Πέτρου δεσπόζει στο υψηλότερο σημείο του χωριού Καστάνια στη Δυτική Μάνη. Αποτελεί το παλαιότερο από τα δέκα βυζαντινά μνημεία του οικισμού. Ο κυρίως ναός χρονολογείται στον όψιμο 12ο αιώνα. Ο νάρθηκας με μορφή στοάς προστέθηκε στα μέσα του 13ου αιώνα, ενώ το πυργοειδές τριώροφο κωδωνοστάσιο οικοδομήθηκε το 1813. Ο ναός ανήκει στον τύπο του τετρακιόνιου σταυροειδή εγγεγραμμένου με τρούλο ναού. Το εσωτερικό του ναού είναι ολόγραφο με τοιχογραφίες που αποδίδονται σε τέσσερις διαφορετικές φάσεις, οι δύο πρώτες στη βυζαντινή περίοδο, η τρίτη στον 18ο αι. και η τέταρτη, η οποία και αφαιρέθηκε σε μεγάλο μέρος της, στην μεταπολεμική περίοδο. Τα μαρμάρινα μέρη του ναού (τέμπλο, θυρώματα, πλαίσιο θύρας νάρθηκα) είναι μοναδικά δείγματα της τοπικής βυζαντινής γλυπτικής.
Με την πάροδο του χρόνου ο ναός αντιμετώπιζε πολύ σοβαρά δομοστατικά και οικοδομικά προβλήματα. Ο νάρθηκας κινδύνευε άμεσα με κατάρρευση, ενώ οι τοιχογραφίες είχαν υποστεί φθορές από τους δυσμενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ανέλαβε την πλήρη αποκατάσταση του Αγίου Πέτρου Καστάνιας ως ενός από τα σημαντικότερα παραδείγματα της λεγόμενης Ελλαδικής Σχολής της βυζαντινής αρχιτεκτονικής στη Μεσσηνιακή/Έξω Μάνη. Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με την εγκεκριμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού μελέτη της τότε 26ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Συνοπτικά, περιλάμβαναν την αναβάθμιση της φέρουσας ικανότητας του ναού, την αντικατάσταση της κεραμοσκεπής, τη συντήρηση και αποκατάσταση των όψεων, συντήρηση των τοιχογραφιών και των μαρμάρινων μελών του ναού, καθώς και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Η υποδειγματική αποκατάστασή του μνημείου οδήγησε στην απονομή του Ευρωπαϊκού Βραβείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Europa Nostra 2016, μίας από τις υψηλότερες Ευρωπαϊκές διακρίσεις στον τομέα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η τελετή απονομής έγινε στις 5/11/2016, στην Καστάνια.
